«Οι τραπεζίτες να επιστρέψουν στον παραδοσιακό τους ρόλο»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ

Τείχη μεταξύ των χρηματοοικονομικών συναλλαγών και της πραγματικής οικονομίας ζητάει να υψωθούν ο γνωστός βρετανός οικονομολόγος και καθηγητής στο London School of Economics, John Key. Ο Key, αρθρογράφος των «Financial Times» και συγγραφέας πολλών βιβλίων (πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το βιβλίο του «Η αλήθεια για τις αγορές»), υποστηρίζει ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο αποτελούν οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί όμιλοι και προτείνει επιστροφή των τραπεζών στον παραδοσιακό τους ρόλο.

* Υπάρχει κάποιο κοινό χαρακτηριστικό των επιτυχημένων οικονομιών;

* Ενα κοινό χαρακτηριστικό των επιτυχημένων συστημάτων είναι αυτό που αποκαλώ «πειθαρχημένος πλουραλισμός». Αυτό περιέχει δύο στοιχεία: χώρο για πειραματισμούς μικρής κλίμακας και μηχανισμούς που απορρίπτουν έναν πειραματισμό αν δεν είναι επιτυχής. Οι οικονομίες που βασίζονταν σε κεντρικό σχέδιο αποτύγχαναν και στα δύο σημεία. Αφ' ενός δεν έκαναν πειραματισμούς, αφ' ετέρου δεν διέθεταν «άμυνες», με αποτέλεσμα μια λάθος επιλογή να συνεχίζει να εφαρμόζεται.

* Η κρίση σήμερα είναι κρίση των οικονομιών της αγοράς;

* Οφείλεται κυρίως σε ορισμένα γεγονότα που συνέβησαν στον χρηματοοικονομικό τομέα.Τα τελευταία χρονια είδαμε την ανάπτυξη διάφορων μορφών συναλλαγών με πολύπλοκα χρηματοοικονομικά εργαλεία τα οποία λίγοι κατανοούσαν. Το κίνητρο αυτών των συναλλαγών δεν ήταν η προσπάθεια καλύτερης κατανομής του ρίσκου, αλλά η αναζήτηση «κορόιδων» που θα επωμισθούν το ρίσκο.

* Πρέπει να επιβληθούν περισσότεροι έλεγχοι στις χρηματοοικονομικές αγορές;

* Πιστεύω ότι δεν είναι τόσο θέμα ελέγχων, όσο της ύψωσης τειχών που θα απομονώσουν την «πραγματική οικονομία» από τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Σήμερα έχουμε έναν κοινωφελή οργανισμό, που έχει δίπλα του ένα... καζίνο. Είναι πολύ δύσκολο να επιβάλουμε ρυθμιστικούς ελέγχους στο καζίνο, όμως μπορούμε να χτίσουμε μια καλή «μεσοτοιχία» ώστε να μην επηρεάζεται ο κοινωφελής οργανισμός απ' αυτά που συμβαίνουν δίπλα του. Πρέπει να επιστρέψουμε π.χ. σε ένα παλαιότερο, πιο αυστηρό υπόδειγμα τραπεζικού συστήματος, όπου οι τράπεζες θα εκπληρώνουν μόνο τις παραδοσιακές τους δραστηριότητες.

* Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η σημερινή κρίση θα οδηγήσει σε ενίχυση του κράτους εις βάρος του ιδιωτικού τομέα.

* Πιστεύω ότι αυτό είναι λάθος. Αυτό που θα συμβεί είναι μια σημαντική αύξηση των γραφειοκρατικών τυπικών ελέγχων (συμπλήρωση εγγράφων κ.λπ.). Αυτό όμως θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους των συναλλαγών.

* Ποιο είναι των μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα;

* Η ύπαρξη μεγάλων χρηματοοικονομικών ομίλων με πολλαπλές δραστηριότητες (τραπεζικές, επιχειρηματικές κ.λπ.). Αυτοί οι όμιλοι δεν ωφελούν κανέναν. Η τυχοδιωκτική κουλτούρα που επικρατεί μεταξύ των ντίλερ και του επενδυτικού τομέα των τραπεζών έρχεται σε άμεση σύγκρουση με την ανάγκη για προσοχή που υπάρχει στη λιανική τραπεζική. Επίσης, οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί όμιλοι είναι πολύ επιζήμιοι για τους καταναλωτές, οι οποίοι συνεχώς πλήττονται από σύγκρουση συμφερόντων. Αλλά, πάνω απ' όλα, αυτοί οι όμιλοι βλάπτουν τους φορολογούμενους. Οι τράπεζες χρησιμοποιούσαν την οικονομική βάση των καταθέσεων των πολιτών -που ήσαν εγγυημένες από το κράτος- ως εγγύηση για κερδοσκοπικές συναλλαγές. Δημιούργησαν έτσι τα περίφημα hedge funds, που είχαν τεράστιες δυνατότητες μόχλευσης βασισμένες στα κεφάλαια αυτά. Η κατάρρευση αυτών των ομίλων είχε μεγάλο κόστος για τους μετόχους και τους εργαζόμενους, που δεν έφταιγαν σε τίποτα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 22/02/2009

Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.